A. Sternik jachtowy – uprawnienia:
prowadzenie jachtów żaglowych po wodach śródlądowych bez ograniczeń, jachtów długości do 12m na Bałtyku i innych morzach zamkniętych, a na pozostałych wodach morskich 20Mm od brzegu.

B. Wymagania egzaminacyjne:
– Ukończone 18 lat,
– odbyty kurs i zdany egzamin
– Od 1997 roku dodatkowo przed egzaminem jest wymagany staż morski 200h w minimum 2 rejsach.
– Osoba, która nie posiada stopnia żeglarza jachtowego powinna opanować wiedzę i umiejętności określone w szkoleniu na ten stopień.

C. Program szkolenia PZŻ
Osoba odbywające szkolenie na stopień sternika jachtowego powinna opanować wiedzę i umiejętności w zakresie:

Wiedza teoretyczna

1. Przepisy
– Międzynarodowe Przepisy o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu,
– przepisy regulujące postępowanie po wypadku morskim lub awarii,
– przepisy regulujące sprawy bezpieczeństwa żeglugi statków sportowych w zakresie: środki ratunkowe, przeciwpożarowe, łączności i sygnalizacji,
– przepisy nadzoru technicznego w zakresie: dokumenty klasyfikacyjne jachtu.
– wymagane dokumenty jachtu i załogi w czasie pływań po wodach morskich,
– wybrane zagadnienia z kodeksu morskiego i innych ustaw: prawa i obowiązki kapitana statku, bezpieczeństwo żeglugi, holowanie i pilotaż, ubezpieczenia, umowa ratownicza,
– ogólne zasady regulujące ubezpieczenia jachtów, postępowanie poawaryjne,
– zakresu uprawnień żeglarskich wynikających z rozporządzenia Ministra Sportu w sprawie uprawiania żeglarstwa,
– przepisy i zwyczaje żeglarskie ujęte dobrą praktyką morską i etykietą jachtową.

2. Wiadomości o jachtach.
2.1. Budowa jachtu
– nazewnictwo podstawowych części składowych jachtu morskiego,
– główne parametry morskich jachtów żaglowych,
– zasady eksploatacji i budowy instalacji oraz urządzeń jachtu morskiego oraz umiejętność oceny ich stanu technicznego,
– ocena stanu technicznego wyposażenia jachtu wymienionego w karcie bezpieczeństwa i aktualność atestów.
2.2. Teoria żeglowania
– stateczność i pływalność jachtu morskiego,
– opory ruchu kadłuba i prędkość graniczna jachtu,
– siły działające na jacht w ruchu ustalonym – zrównoważenie żaglowe i możliwość jego korygowania,
– znajomość zasad doboru różnych rodzajów żagli w różnych warunkach pogodowych.

3. Nawigacja
3.1 Wiadomości w zakresie:
– kształt i wymiary Ziemi, podstawowe pojęcia i jednostki stosowane w nawigacji: współrzędne geograficzne, mila morska, loksodroma i ortodroma, refrakcja ziemska, widnokrąg, średnia odległość widnokręgu, geograficzny i optyczny zasięg świateł latarni morskich,
– magnetyzm ziemski i magnetyzm własny jachtu: deklinacja – sposób zapisu na mapach morskich polskich i angielskich i obliczanie jej aktualnej wartości,
– określanie dewiacji, sporządzanie wykresów i tabelek dewiacji,
– kursy i namiary kompasowe, magnetyczne i rzeczywiste,
– prędkość i droga jachtu: kąt drogi po wodzie i nad dnem, poprawka na wiatr (dryf ) i poprawka na prąd (znos), jednostki prędkości,
– pozycja jachtu: zliczona, obserwowana, prawdopodobna,
– określanie pozycji obserwowanej jachtu: linie pozycyjne z namiaru, kąta poziomego, kąta kursowego, wykreślanie bezpiecznej linii pozycyjnej z kąta poziomego, określenie pozycji obserwowanej z równoczesnych i nierównoczesnych linii pozycyjnych, dobór obiektów namierzanych w celu minimalizacji błędu pozycji obserwowanej,
– zasady dobrej praktyki morskiej: umiejętność zapisu w dzienniku jachtowym i na mapie, żegluga w wąskich przejściach i przygotowanie nawigacyjne wejścia do portu,
– instrumenty nawigacyjne i zasady ich użytkowania: kompasy, logi, sondy, elektroniczna aparatura nawigacyjna.
3.2. Umiejętności w zakresie:
– prowadzenia nawigacji metodą graficzną w czasie żeglugi
– prowadzenie nawigacji w czasie żeglugi na akwenie występowania pływów i prądów wpływowych:
– określenie głębokości w portach zasadniczych i dołączonych,
– określenie kierunków i prędkości prądów pływowych,
– nawigacyjnego przygotowania wejścia do portu na akwenie pływowym,
– nawigacyjnego przygotowania rejsu,
– korzystania z polskich i angielskich pomocy nawigacyjnych,
– korzystania z systemu GPS,
– posługiwania się przyrządami nawigacyjnymi.

4. Locja
– umiejętność korzystania z pomocy nawigacyjnych: mapy polskie i angielskie, spisy świateł i sygnałów nawigacyjnych (polskie i angielskie), spisy sygnałów radiowych (polskie i angielskie), locje polskie wraz z uzupełnieniem; locje angielskie, tabele pływów,
– umiejętność wykonywania korekty map i innych pomocy nawigacyjnych,
– system IALA,
– światła nawigacyjne i ich charakterystyki,
– mapy morskie – klasyfikacja, konstrukcja, skala, zakres informacji, używane skróty, oznaczenia.

5. Meteorologia
– znajomość podstawowych czynników meteorologicznych i umiejętność ich określania: temperatura i jej zmiany z wysokością, równowaga atmosfery, ciśnienie atmosferyczne, wilgotność, kierunek i prędkość wiatru, widzialność, ocena zachmurzenia, opady,
– umiejętność zapisu danych meteorologicznych w dzienniku jachtowym.
– chmury: znajomość rodzajów chmur wg klasyfikacji międzynarodowej i ich podziału,
– wiatry: przyczyny powstawania wiatru, ogólna cyrkulacja atmosfery, wiatry lokalne,
– masy powietrza, fronty atmosferyczne, układy baryczne: klasyfikacja mas powietrza i frontów atmosferycznych, typowe zmiany pogody towarzyszące ich przechodzeniu, niż, wyż, klin, zatoka, siodło, powstawanie niżu, tory niżów w Europie, podstawowe rodzaje mgieł i typowe warunków ich powstawania,
– umiejętność określania pozycji jachtu względem najbliższego układu barycznego i frontów atmosferycznych,
– mapy synoptyczne: analiza treści map synoptycznych, ustalenie przypuszczalnego kierunku przemieszczania się niżów i frontów atmosferycznych, stref opadów i obniżonej widzialności oraz kierunku i siły wiatru, przewidywanie rozwoju sytuacji pogodowej na podstawie analizy kilku kolejnych map pogodowych,
– komunikaty meteorologiczne: umiejętność wybrania na podstawie polskich i angielskich spisów sygnałów radiowych danych stacji nadających komunikaty pogodowe, umiejętność odbioru i zanotowania treści komunikatu,
– współdziałanie morza i atmosfery: skala stanu morza, umiejętność oceny stanu morza na podstawie oceny wyglądu powierzchni morza, znajomość rodzajów fal, parametrów fali i ich zależności od głębokości morza, siły wiatru i czasu jego oddziaływania.

6. Sygnalizacja , łączność
– znajomość wybranych flag MKS (A,B,C,D,N,O),
– znajomość znaczenia jednoliterowych sygnałów MKS,
– umiejętność nawiązania łączności za pomocą radiotelefonu,
– umiejętność wzywania pomocy i korespondencji w niebezpieczeństwie za pomocą radiotelefonu w języku polskim i angielskim,
– łączność poprzedzona sygnałami MAYDAY, PANPAN, SECURITE,
– znajomość zasad obsługi i umiejętność prawidłowego użycia: pławki dymnej, rakiety spadochronowej, światła w kamizelce ratunkowej i innych środków pirotechnicznych dostępnych na jachcie,
– sposoby wzywania pomocy.

7. Ratownictwo
– bezpieczeństwo na jachcie morskim,
– profilaktyka przeciwpożarowa,
– holowanie jachtu w sytuacjach awaryjnych,
– postępowanie w przypadku awarii jachtu morskiego – mielizna, pożar, przeciek,
– sztrandowania i opuszczania jachtu,
– posługiwanie się środkami wzywania pomocy, sprzętem ratowniczym, p-poż i awaryjnym ,
– zasady udzielania pomocy przedmedycznej w nagłych wypadkach poszerzone o schorzenia i urazy występujące w żegludze jachtowej,
– czas przetrwania rozbitka w zimnej wodzie, pomoc człowiekowi przechłodzonemu
– wyposażania apteczek jachtowych
– środki ratownicze,
– liny bezpieczeństwa, szelki bezpieczeństwa, kamizelki ratunkowe, koła ratunkowe, tratwa ratunkowa,
– pirotechnika, EPIRB, transponder radarowy,
– gaśnice, koc gaśniczy, toporek i wiadro, pompy, plastry.
– znajomość organizacji i zadań służby ratownictwa morskiego: Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa (SAR), Morskie Ratownicze Centrum Koordynacyjne, stacje ratownictwa brzegowego, systemy komunikowania się
– wiedza o zakresie pomocy, której można oczekiwać od służb ratownictwa morskiego.
– sposoby porozumienia się z udzielającymi pomocy : porozumiewanie się ze stacjami ratownictwa brzegowego, sposoby porozumiewania się ze statkami lub śmigłowcami udzielającymi pomocy.

8. Silniki
Znajomość:
– zasad eksploatacji silnika wysokoprężnego oraz jego podstawowe parametry techniczne,
– doboru materiałów eksploatacyjnych,
– zasad bezpieczeństwa przy obsłudze napędów jachtowych,
– zasad eksploatacji instalacji elektrycznej (akumulatory, alternator lub prądnica, rozrusznik) Umiejętność:
– określenia na podstawie instrukcji obsługi rozmieszczenia elementów silnika wymagających kontroli i ich obsługa,
– sprawdzenia układu chłodzącego i wylotowego,
– określania prądu ładowania akumulatora ze źródła zewnętrznego,
– usuwania usterek silnika w zakresie ustalonym w jego instrukcji obsługi.

Umiejętności praktyczne:
– manewrowanie jachtem morskim o długości kadłuba od 8 do 12 m pod żaglami i na silniku. Jeżeli osoba odbywająca szkolenie nie posiada stopnia żeglarza jachtowego powinna także opanować umiejętność manewrowania jachtem śródlądowym:
– prowadzenie nawigacji na akwenach bezpływowych i pływowych,
– korzystanie z polskich i angielskich pomocy i wydawnictw nawigacyjnych,korzystanie z urządzeń łączności ze szczególnym uwzględnieniem wzywania pomocy;